†Митрополит Повардарски г. Агатангел - писмо до Утрински Весник, 13 јули 2007

Партнерство, а не полтронство (Повод: „Владата ќе ги моли МПЦ и ИВЗ да бидат полиберални“, 6 јули 2007) Начелно, МПЦ воопшто не е против воведување закон за верските заедници кој ќе биде со согласност со европските стандарди, бидејќи сме сосема свесни дека правото на верско живеење и слободно духовно размислување е апсолутно неприкосновено. Она што ние го бараме во тој „либерален“ закон е да биде јасно подвлечено, потенцирано и поимливо и суштински разграничено што е тоа верска заедница, а што е секта, што е тоа терористичка групација, а што политичка организација со верски предзнак и која од нив правно може да биде регистрирана. Исто така, бараме од нашите политичари на емисарите од НАТО, ЕУ и Ватикан да се потрудат да им објаснат во каква тоа ние специфична и оригинална ситуација се наоѓаме на верски и црковен план. Ним, сигурно им е познат спорот кој го имаме околу името на државата со Грција, но веројатно ни малку не им е познато, а уште помалку сфатливо дека Грција ја користи својата „супериорност“ во Православието за да дојде до поволна ситуација при преговорите за името. Имено, Грчката православна црква, во содејство со Српската православна црква инсталира и финансира една група на луѓе, кои формираа фиктивна црква во Македонија, која има за задача политички да влијае во полза на државата Грција во однос на името Македонија. Оваа црковна организација, и покрај тоа што е полна со скандали, некому воопшто не му пречи токму неа да ја преставува пред целиот свет како единствена канонска црква во РМ. Припадниците на оваа организација немаат врска со црковноста бидејќи сите нивни настапи во јавноста, што преку некој медиум, што преку интернет се насочени кон оцрнување на државата и нејзиниот народ, потоа кон испитување на македонскиот национален идентитет, пронаоѓајќи и произведувајќи притоа безброј цинични и иронични тези. Од полициски официјални и неофицијални извори познато е дека оваа организација прима парични средства од странски држави, комуницира со странски разузнавачки организации и се дави во неморал и матни политички и економски зделки. Оваа таканаречена црква полека се распаѓа зашто во себе содржи сектанска психологија и криза на идентитет. Откако во „нормалните“ држави ќе биде востановена ваквата фактичка ситуација, следуваат драконски казнени мерки. Она што за НАТО, ЕУ е Бинладеновата Ал Каеда, тоа за нас Македонците е оваа христијанска организација. Според тоа државата би требало овој аргумент да го има како силен адут кога разговара и преговара со европските и светски емисари на тема „либерален закон за верски заедници“. Ние како држава и како македонски народ апсолутно не смееме да бидеме пасивни во однос на одбрана на нашето национално јас. Нашата политичка умешност ќе биде пресудна по ова прашање. Нашето интегрирање во евроатланските организации треба да биде на ниво на партнерство, а не на ниво на полтронство, зашто како такви ние воопшто не и' требаме на Европа. Од друга страна се поставува прашањето, што ќе биде со верските организации со тоталитарен предзнак, кои секако дека постојат и кај нас. Како државата ќе го контролира нивното дејствување. Гнасно е и да помислиме, но што ако некоја од овие радикални и екстремни организации, скриени под наметката на доброто, одлучат да извршат колективно самоубиство и или, пак, продолжуваат да ги малтретираат перманентно своите поранешни членови? Вакви бизарни организации постојат на Запад и таму нивните општества се соочија со грдите слики на предходно споменатото. Дали некој од НАТО и од ЕУ ова ќе ни го предочи или пак тоа ние самите ќе треба да си го сфатиме, тогаш кога ќе биде доцна и кога раната веќе направила духовна гангрена? Дали нашиве политичари размислуваат на овие теми кога „кимаат со главите, во став мирно, пред европските и светски емисари“? Јас лично не сакам некој „на сила“ да ме внесе во Европа по секоја цена, ниту робувам на мистификацијата околу нашето зачленување во оваа организација. По влегувањето на некои наши соседни земји во ЕУ, се уверивме дека овие организации и не држат баш до некои свои критериуми. На крајот би сакал да потенцирам дека, ние не бараме некој во случајов да ни попушта, туку ја бараме и браниме вистината и правдата, целосно спротивставувајќи и' се на анархијата која би можела да не' подјарми, доколку не бидеме внимателни и самосвесни за својата иднина. Токму во овој контекст и барам да биде разбрано ова мое обраќање.

Макета на новиот православен храм Св. Кирил и Методиј во Велес

Да направиме....

Вистински симбол на подобри времиња...

Место кое ќе го сплоти Велес...

Место кое ќе го потврди нашиот силен христијански дух...

Место на кое сите заедно, за век и векови, ќе ги прославуваме радосните моменти за овој град...

Вечна потврда на основните христијански принципи - Вера, Надеж и Љубов...

Донирајте средства за доизградба на храмот „Св. Кирил и Методиј“, зашто градејќи Божји храм, всушност се градиме себеси како личности.

Депонент: Стопанска Банка

ж-сметка: 200000098894305

Македонска Православна Црква

Повардарска Православна Епархија

Семакедонски православен христијански собор - впечатоци

На 20 мај, неколку дена по Спасовден, денот на кој го славиме Христовото вознесение, Повардарската епархија на Македонската православна црква беше домаќин на вториот „Семакедонски христијански православен собор”, кој со тенденција да прерасне во традиционална православна средба на македонските верници, е востановен под духовно водство на Митрополитот Повардарски г. Агатангел во 2005 г. Велелетниот соборен храм „Св. Вмч. Пантелејмон” во Велес, на овој ден беше духовен дом на неколку стотици верници од повеќе градови во Македонија, кои со своето присуство го изразија својот силен христијански дух, а истовремено го поздравија и своето македонско битие, кое опстојува од древни времиња, па се до денес.

Оваа средба, замислена како манифестација која има за цел да ја покаже нераскинливата врска меѓу македонското вековно опстојување и православната христијанска вера, во целина ги оправда очекувањата, зашто присутните верници, како олицетворение на сиот македонски народ, силно ја демонстрираа својата никогаш несогорлива потреба и приемливост од Севишниот Господ Бог, кој сигурно го држи македонското битие во своите раце и ги љуби и чува своите македонски чеда.
Средбата традиционално започна со Света Божествена литургија, со која чиноналалствуваше Неговото Блаженство, Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан, во сослужение на Митрополитот Повардарски г. Агатангел, Митрополитот Полошко – Кумановски г. Кирил, Митрополитот Преспанско – Пелагониски г. Петар, Митрополитот Струмички г. Наум и Митрополитот Европски г. Пимен. Богослужбата, беше збогатена и со присуство на свештенство од сите епархии на Македонската православна црква. Проследена со милостивите звуци на велешкиот црковен хор „Св. Вмч. Пантелејмон”, Светата Божествена литургија беше вистински приказ на вечниот христијански оган во македонските души и вечната стража над принципите на православната вера и традициите на Раната црква, востановени од Самиот Христос и Неговите апостоли. Силната и нераскинлива врска, која го поврзува македонското национално битие со православната вера, уште еднаш беше цврсто потврдена, но и покрај тоа архиереите на Македонската православна црква не пропуштија да упатат апели за уште посилно зацврстување на таа врска, која го одржува македонското опстојување како непобитна реалност од самото зачнување на светот, па се до денес.

Православната вера, преку Светата православна црква, востановена од Самиот Христос и Неговите апостоли, е вечен чувар на нашето македонско опстојување. Во услови кога нашите дедовци, прадедовци и сите наши македонски предци биле изложени на најмачни искушенија да се откажат од својата македонска христијанска припадност, од својата македонска крв, од своето македонско име - христијанската вера, христијанската надеж и христијанската љубов биле последната линија на одбраната на македонскиот идентитет, тие биле насоката која го одржала македонското јадро на вистинската патека. Никогаш да не ја заборавиме токму оваа жртва на нашите предци, никогаш да не ја заборавиме токму оваа силна вера која го одржала македонското семе – ова се само дел од апелите кои ги упатија архиереите на Македонската православна црква до македонскиот народ.
Во својот поздравен говор, Митрополитот на епархијата - домаќин г. Агатангел, истакна:
- Силниот дух отсекогаш бил и ќе биде вечна одлика на Македонскиот човек. Силната христијанска вера која ја демонстрирале нашите предци, кога во услови на ропство, нечовечни обиди за нивна асимилација и најсурова немаштија, тие граделе божји храмови, како благодарност кон Бога за силата што ја наоѓале во Неговите зборови за достоинствено да се одржат во живот, е вечна потврда за нашето постоење, но и тежок и мил аманет врз нашите плеќи, да не заборавиме каква жртва поднеле нашите предци за нас и да го чуваме тој силен христијански оган во нашите души, засекогаш.
Пораката за мир, љубов и единство, која до верниците и до целиот македонски народ ширум светот, ја испрати оваа средба, треба да биде нашиот одговор на сите тешкотии, маки и искушенија со кои се соочуваме заедно како народ.

- Денес сме тука, за да посведочиме уште еднаш пред светот, дека македонската нација постоела од древни времиња, дека сигурно и недвосмислено го чуваме својот национален идентитет и денес и дека македонското православно опстојување безбедно и беспрекорно ќе плови кон светла и благословена иднина, во Божјата прегратка. Нека Евангелските заповеди за вера, надеж и љубов, бидат основа на нашата препородба, да се потрудиме во тие зборови да ги препознаеме силата и цврстината на нашиот одговор, на нашата христијанска заповед никогаш да не се предадеме, никогаш да не потклекнеме пред предизвиците кои со себе ги носат времињата во кои живееме. Денес тука, неслучајно сме собрани пред соборниот храм „Св. Вмч. Пантелејмон” во Велес, место кое е вистинско сведоштво за вечноста на македонскиот христијански оган, да испратиме една порака до целиот наш народ македонски, до сите наши браќа и сестри кои не се присутни денес тука, до сите македонци кои живеат на различни страни од светот, далеку од своето родно парче земја, до сите наши соседи, до Европа и до целиот свет. Не сакаме да докажуваме било што на оној што ќе се дрзне да фрла стрели кон нашиот македонски идентитет, тоа не ни е потребно. Македонија е непобитна реалност, секогаш била и ќе биде, колку и да му пречело и да му пречи тоа некому. Ние ќе вратиме со добро на секого, ќе се помолиме за спасение на секоја душа, зашто секој сличен на нас е наш брат – истакна Митрополитот Повардарски г. Агатангел.
Предавањето на тема „За подвигот на единството” на професорот на Теолошкиот факултет, проф. д-р. Ѓоко Ѓорѓевски, беше чинот со кој се заврши овогодишната „Семакедонска православна христијанска средба”.
Сепак, тоа беше само протоколарниот дел од манифестацијата. По завршувањето на средбата следуваше закуска за сите присутни на соборот, а потоа беше организирана и посета на археолошкиоот локалитет „Стоби”, кој се наоѓа во близината на Велес.
По завршувањето на годинешниот „Семакедонски христијански православен собор”, општи беа впечатоците на сите присутни верници на тој чин дека вакви манифестации се повеќе од потребни на овие наши простори, дека ваквите манифестации ни даваат можност да се погледнеме себеси, да си погледнеме во нашето минато, да се доживееме сите како браќа, за да биде нашата заедница со Бога и меѓу нас самите, стабилна и вечна. Затоа и треба да се поздрават напорите на духовниот творец на оваа манифестација, Митрополитот Повардарски г. Агатангел за нејзино создавањето и да се остави аманет оваа манифестација уште повеќе да се развива и да продолжи уште многу години.
Третиот „Семакедонски православен христијански собор”, догодина ќе го организира Струмичката Епархија на Македонската православна црква.

Семакедонски христијански собор во Велес

Повардарската епархија на Македонската православна црква ќе биде домаќин на годинешната манифестацијата „Семакедонски православен христијански собор” кој го формираше и се одржува под духовно раководство на Митрополитот Агатангел. Централниот настан на манифестацијата е закажан на 20 мај, ден недела, со почеток во 08, 00 часот, а место на неговото одржување ќе биде Соборниот храм „Св. вмч. Пантелејмон”, во Велес. Манифестацијата ќе започне со Света божествена литургија, со која ќе чиноначалствува Неговото Блаженство, Архиепископот Охридски и Македонски г. г. Стефан во сослужение на членови од Светиот Синод на Македонската православна црква. Во продолжение на Соборот ќе биде организирано предавање на тема „За подвигот на единството”, кое ќе го одржи и произнесе професорот од Богословскиот факултет во Скопје проф. д-р Ѓоко Ѓорѓески.

Се повикуваат сите верници од Р. Македонија да бидат дел од оваа христијанска манифестација, која ќе биде одраз на силата и цврстината на нашиот христијански дух, како и на единството на македонското национално битие. За таа цел за верниците од другите градови е организиран бесплатен превоз, а на манифестацијата ќе биде послужена и закуска.

Оваа манифестација ќе се одржи по втор пат, а беше востановена во 2005 година во Соборниот архиепископски храм „Св. Климент Охридски” во Скопје.

Од службата за информирање на

Повардарската епархија на

Македонската православна црква

Православна Светлина

Драги верници!

Турбулентниот период низ кој помина Повардарската Епархија во изминатите години, придонесе да се создаде еден вид информативен мрак во односите помеѓу Мајката Црква и нејзините верници. Периодот кој е зад нас, донесе непријатни моменти во практикувањето на нашата вера, што во многу придонесе за нарушената комуникација. Се радуваме што тој период е зад нас и што ќе можеме целосно да се посветиме на јакнењето на нашата заедница со Бога. Со овој прв број на списанието „Православна Светлина“, Повардарската Епархија започнува нова пракса во комуникацијата со своите верници, каде основна и единствена цел ќе транспарентноста, близината и достапноста на активностите на Епархијата. Покрај списанието, Епархијата започна и со подготовка на цел еден спектар од книги, брошури и водичи кои ќе нѝ помогнат целосно да го спознаеме и да го примиме Господ Бог во нашите животи, за да го пронајдеме својот мир и спасение. Списанието ќе опфаќа најразлични рубрики во кои ќе обработуваме теми од животот на човекот, а со посебен нагласок на доктрината и моралот во нашата Мајка Црква, преку чие изучување ќе се потрудиме да укажеме на многу девијации што денес брзо се шират и заземаат тло особено кај младите генерации, надевајќи се од темите кои ќе ги обработуваме да ги спознаеме позитивните моменти. Богослужбата, исто така, ќе има значаен дел во рамките на ова списание, како и сите други црковни обреди со кои сте помалку или повеќе запознаени. Голем дел од она што ќе го пишуваме ќе биде посветено на Светите Црковни Тајни - Причеста, Покајанието и Исповедта, а со цел, преку нивното целосно запознавање да го потикнеме спознанието на Бога во секое срце, да ја просветлиме секоја душа со светлината на нејзиниот дух, за да биде нашата меѓусебна заедница и нашата заедница со Господ Бог силна, стабилна и вечна. Списанието ќе биде и еден вид билтен на активностите на Повардарската Епархија, така што редовно ќе содржи информации за богослужбите во сите парохии, како и за сите битни моменти од Црковниот живот од периодот до излегувањето на следниот број. Секако дека ќе биде оставен простор во ова списание и за многу аспекти од општествениот живот, каде со посебен нагласок ќе информираме за вредни моменти од уметноста, културата, образованието, воспитувањето и се она што придонесува за примерно и морално однесување на луѓето.

Интервју со Митрополитот Повардарски Агатангел - за Шпиц 07. 04. 2007

1. Пред нас е празникот над празниците, Велигден. Што е тоа што го прави овој празник најголем меѓу христијанските празници и каква порака им испраќа Христовото воскресение на верниците?

Велигден е празникот, со кој, за нас христијаните, започнува сѐ, зашто тој во себе ја содржи смислата на христијанскиот живот и христијанската надеж. Воскресението Христово е основа на нашето постоење, тоа е моментот кога Господ Бог ни ја покажа целата Негова добрина и убавина. Светиот апостол Павле, најголемиот мисионер во историјата на христијанската црква и најголемиот проповедник на Христовите дела и зборови, во едно од своите посланија вели, ако Христос не воскреснеше, празна и залудна ќе беше нашата вера. Според тоа, овој ден го претставува нашето оживување, почетокот на ослободувањето од сите стеги околу нас и од товарот на гревот во нашите души. Без воскресението христијанството би било само еден обичен морален систем и една обична филозофска доктрина. Со овој ден Господ Бог покажа дека добрината секогаш ќе го надвладее демонскиот обид и го охрабри човекот, во неговиот живот, секогаш да тежнее кон доброто, љубовта, пријателството и милоста. Светлината на Христовото Воскресение ја осветлува патеката по која треба да се движиме, ни покажува да го спознаеме целото создание околу нас, ни заповеда да се спознаеме себеси, да го прифатиме со љубов нашиот ближен, а преку тоа и целиот човечки род. Велигденската прослава ни порачува да ги истрпиме сите неправди, сите искушенија и сите маки, зашто на крајот секогаш ќе ја примаме милоста Божја и ќе го искусиме нашето спасение.

2. Колку православните верници од Македонија ја познаваат својата вера?

Православната вера е длабоко вкоренета во нашата македонска земја. Колку и да сакаме да негираме, мораме да го признаеме ноторниот факт дека македонската историја, култура и цивилизација почиваат врз христијански принципи. Христијанската православна вера е врежана во нашиот ген. Врз основа на сето ова, македонскиот човек не може да не ја познава својата вера, тој само треба да најде начин да ја открие. Ние, Македонците, сме духовно цврст и силен народ. Спознавајќи ја и практикувајќи ја својата вера сме надминале многу препреки и сме успеале да опстоиме многу векови. И денес, во основа, православните верници во Македонија лесно ја спознаваат својата вера и ги практикуваат нејзините духовни обичаи. Но, останува впечатокот, дека секогаш мора да се потрудиме повеќе и пофокусирано да пристапиме кон спознавањето на основното учење на православието. Македонскиот човек, мора подобро да ја спознае доктрината, моралот и значењето на богослужбите на Православната црква, зашто така полесно ќе го прими Господа и ќе успее да го воздигне својот дух.

3. Владата го претстави проектот за воведување на веронауката во училиштата. Колку и како воведувањето на верската поука ќе влијае на личноста и учениците и какви придобивки ќе има општеството од нејзиното воведување во образовниот систем?

Предлогот за воведување на веронаука го имаше своето прво претставување пред неколку години. Веронауката, според статистиката која ние како Брегалничка епархија во тоа време ја имавме (кога јас бев Брегалнички владика), која е приложена на увид на државните органи и на пошироката македонска јавност, гласи дека процентот на посетеност на оваа настава се движеше од околу 70% во градските средини и од околу 95% во селските средини и покрај тоа што ова прашање, за жал, некој упорно го политизираше, не бивајќи свесен за последиците од оваа постапка. Колку што јас се сеќавам и во останатите градови во Македонија, горе-долу, се движеа истите бројки и проценти. Тогаш, и покрај сите нелогични притисоци, можам да кажам дека веронауката беше одлично прифатена. Но, како што сите знаеме, оваа тема влезе во една бурна политичка расправа, која за жал и денес не може да ги оттргне своите стеги од неа. Лично, мислам дека ако сите овие години, наместо во дневното политикантство, веронауката го најдеше своето место во образовниот систем, ефектите ќе беа видливи за сите и ќе немаше место за нејзино оспорување. Доколку, пак, се повикаме на европските искуства, треба да знаеме дека само нашата држава, Албанија и Црна Гора немаат воведено веронаука во образовниот систем. Ние, секако дека не сакаме да бидеме транзициски тркачи на опашката од трката. Образовниот систем има реална потреба од веронаука. Воспитувањето на децата е поле каде што веронауката може многу да помогне. Денес, децата, како да се оставени настрана, како никој да не ги забележува што прават. Оставени се спознанието да го бараат сами, преку интернетот и телевизијата, што, пак, резултира со страшни девијации. Но, дали сме свесни колку скапо може тоа да нѐ чини? Тие се нашето најголемо богатство и мораме со најголема сериозност да пристапиме кон воспитниот процес. Во оваа насока веронауката, преку својата доктрина и морал може да му понуди голема помош на образовниот систем, и затоа сметам дека е толку потребна во училиштата. Веронауката доби зелено светло за отпочнување на својата мисија и крајниот ефект од неа ќе биде поздравен од сите, сигурен сум во тоа.

4. Премиерот Никола Груевски и министерот за финансии Трајко Славевски најавија дека максимално ќе го забрзаат процесот на враќање на национализираните имоти на верските заедници. Дали сте задоволни од темпото на денационализација и што ќе значи враќањето на имотот за животот на МПЦ?

Процесот на денационализација на имотите на Македонската Православна црква е исправање на една голема неправда нанесена, не на Македонската православна црква, туку директно на македонскиот народ. Материјалната подлога и парите воопшто не се крајниот интерес за исправањето на оваа неправда. Нашите предци, кои живееле во многу потешки услови од нас, со мака одвојувале средства за да му изразат благодарност на Господа. Тие граделе Божји храмови, во услови кога пет века сме биле во ропство под Отоманската Империја. Храмовите кои тие ги граделе, се сведоштво за надежта и силата која ја наоѓале за да ги истрпат тие тешки моменти. Факт е дека преку Црквата, низ целиот тој мачен период кога за скратување на маките требало само да си ја смениш верата, нашиот народ го задржал својот идентитет. И сето тоа во еден миг неразумно им било одземено на Македонците. Затоа Македонската православна црква е задоволна од тоа како се движи процесот на денационализација на верските имоти, уште повеќе поради фактот што средствата кои ќе се добијат, ќе се наменат за санирање на црквите и манастирите кои се наоѓаат во запуштена состојба, затоа што како што вели една стара мудрост: Црквите во државата се олицетворение на самата држава и народот во неа.

5. Општ впечаток е дека Македонската православна црква тргна во дипломатска офанзива за признавање на нејзината автокефалност и за деблокирање на разговорите за статусот со СПЦ. Како ја оценувате средбата на делегацијата на МПЦ со вселенскиот патријарх Вартоломеј и што очекувате од претстојните разговори со руската, грчката, романската и бугарската црква?

Точно е дека Македонската Православна црква покрена дипломатска активност за признавање на нашата автокефалност. Единствена и крајна цел на оваа активност на МПЦ е да се обидеме да ја повикаме Православната заедница во светот да нî запознае, поточно да го запознае актуелниот духовен живот во Македонија и да ја запознае фактичката состојба во Македонската православна црква. Нашите соседи се повлијателни во Православната заедница во светот и го користат тој момент за да ја искриват сликата за духовниот живот во Македонија. Сите сме сведоци, со какви ли не отровни стрели уште не фрлија кон нас, кои, пак, немаат никаква црковна подлога и се спротивни и на самата христијанска доктрина и вера. Но Господ Бог е голем, Тој сî уште нî држи за едната рака. Македонија има духовен живот, за кој сведочат еден куп цркви и живи манастири, издавачка дејност, со цел еден спектар на книги и изданија на македонски јазик. Очекувам, се надевам и го молам Господ дека Патријарсите на големите Цркви ќе најдат сили да ги надминат тесноградите предрасуди кон нас и ќе му посведочат на светот зошто себеси се нарекуваме Христови ученици. Единствено, она што го очекуваме, е тие да се држат до основните принципи на Евангелието, на Каноните и посланијата на светиот апостол Павле, од чие семе сите духовно сме израснати. Впрочем, ние не бараме милост, туку единствено Божјата правда, која во овој случај е на наша страна.

6. За крај, која е вашата велигденска порака до верниците?

Велигден го воспитува народот, тоа е така од памти век. Овој празник го јакне духот, го јакне семејството и го сплотува народот. Овој животворен ден нуди можност да се погледнеме самите себеси, да го посетиме семејството, да се сплотиме едни со други. Велигден е празник на љубовта, мирот и слободата. Овој ден нуди единствена можност да ја спознаеме нашата братска заедница, да се поздравиме како народ и да си го видиме семејството и најблиските роднини. Воскресението Христово ни нуди ексклузивна можност за нов почеток и за нов живот. Да си помагаме, да се почитуваме, да се радуваме на сопствените и на туѓите успеси, да ја градиме нашата заедница, зашто Господ одредил добрината да владее со светот. Нека љубовта, верата и надежта ни бидат вечни идеали кон кои секогаш ќе се стремиме. Да научиме да ги истрпиме тешките моменти, зашто на крајот од тунелот секогаш има светлина, тоа е светлината на Воскресението, тоа е целта на оние, кои Бог ги љуби и ги чува.

Христос воскресе!

Навистина воскресе!

Митрополит Повардарски

†Агатангел (Станковски)

Интервју со Митрополит Повардарски Агатангел - за Нова Македонија 07. 04. 2007

Велигден е патот кон сплотувањето

Ве молам кажете ни нешто повеќе за најголемиот христијански празник Велигден, и за неговата традиција во Македонија?

Велигден е најголемиот христијански празник, кој го оживотворува и осмислува целото христијанско учење. „Ако Христос не воескреснеше, залудна ќе беше нашата вера“- вели најголемиот мисионер во христијанската историја, светиот апостол Павле. Господ директно жртвувајќи се Самиот Себеси на крстот, а потоа и воскреснувајќи од гробот ја воскреснал целата природа и сето создание, дарувајќи ни преку овој свет и величествен чин, одлична можност да ставиме нов почеток на нашите животи и да ја надминеме трагедијата на постоењето, со тоа што сега преобразени, прифаќајќи го и примајќи го Воскреснатиот Спасител во нашите срца, веќе ќе можеме да размислуваме за вечноста, како реална и достиглива цел на нашето животно движење. Велигден е доказ дека човекот не е битие родено за смрт, туку тој е повикан на големи и возвишени дела, кои реално ќе може да ги оствари, ако живее праведен живот. Велигден, најдиректно кажано, е победа над смртта, тој на многумина им дава одговор на прашањата поврзани со смислата на животот. Со овој ден Господ Бог покажа дека добрината секогаш ќе го надвладее демонското зло и го охрабри човекот, секогаш да тежнее кон доброто, љубовта, пријателството и милоста во неговиот живот. Светлината на Христовото Воскресение ја осветлува патеката по која треба да се движиме, и ни покажува каков треба да биде нашиот однос кон ближните и кон целото создание. Македонија и македонскиот православен народ, достојно низ вековите го прославувал овој празник. Македонецот, едноставен според својата природа и воспитување, знаел со почит да го препознае овој неповторлив, величествен и свет ден. Не залудно, тој овој ден го нарекол со името - Велигден, искажувајќи ја со тоа суштината и величенственоста на овој празник.

Велигденските јајца се вапцуваат во црвена боја. Која е симболиката, зошто токму во црвена боја?
Преку симболичниот начин на дарување на црвени јајца и со зборовите Христос воскресе - Навистина воскресе, се поздравуваме и си го честитаме овој празник. Ваквиот начин на меѓусебно честитање и поздравување е стар колку и самата Црква. Според преданието, света Марија Магдалена, една од жените која целиот свој живот му останала верна на својот Спасител, сретнувајќи се со римскиот император Тибериј, му дарувала црвено јајце и го поздравила со зборовите: Христос воскресе. Оттогаш па наваму, ова станало вообичаен поздрав за време на празникот меѓу народот Божји.
Црвеното јајце го симболизира гробот и смртта и разбивајќи ја неговата надворешност, односно лушпата на јајцето, ние, ги разбиваме стегите на адот и пеколот. Кршејќи ја надворешноста на јајцето го симболизираме новиот живот даруван преку Воскресението Христово. Црвената боја на јајцето ја покажува цената со која сме откупени, а тоа е Страдањето и Распетието на нашиот Спасител и Господ.
Како го доживувавте празникот Велигден во детството?
Величенственоста на овој најголем христијански празник, секое православно битие ја спознава и ја прима многу лесно и уште во најрани години. Сплотувањето на семејството, посетата на црквата, кршењето на црвените јајца, велигденската трпеза будат многу позитивна енергија кај најмладите православни христијани, која останува засекогаш врежана во нивната свест. Секој нареден Велигден се очекува со нетрпение. Ништо поразлични не се и моите искуства со Пасхалната радост која во себе ја носи овој ден. Можам да кажам дека токму празнувањето на Воскресението Хртистово, најпрво во мене ги побуди христијанските чувства, ме натера да го спознаам и со радост да го примам присуството на нашиот Бог.
Што се треба да има на велигденската трпеза?
Со Воскресението Христово, завршува Великиот Велигденски пост, а тоа значи дека на трпезата може да биде принесена мрсна храна. Македонскиот народ има долга традиција на Велигденската трпеза да принесува печено јагне, а тоа има силна симболика, затоа што древната православна црква, во нејзината базиликална иконографија го сликала јагнето како еден од симболите на нашиот Господ Исус Христос. Ова, се разбира, има и Евангелска подлога, зашто во Новиот Завет за Христос се вели дека е Он јагнето кое се жртвува за гревовите на светот. Меѓутоа храната и не е најважното нешто на Велигденската трпеза. Примарната работа не е каква храна ќе се принесе, туку целта на трпезата е да се собере семејството и најблиските роднини. Велигденската трпеза може да се набљудува како еден вид Агапи што редовно се практикувало во раното христијанство. Велигденската трпеза е симбол на љубовта, почитта и разбирањето.
Која е целта на Велигденски пости?
Пред празникот Велигден, Православната црква благословила долг подготвителен период на покајание и постење, кој трае преку десет седмици. Прво доаѓаат дваесет и два дена на претходна подготовка, потоа следуваат четирисесет дена на Великиот Пост и на крајот е Страсната Седмица, односно Неделата на страдањата Христови. Примарната цел на постењето е да не направи свесни за нашата зависност од Бога, и да го поттикне нашето внатрешно покајание. Постот има два аспекта, физички и внатрешен. Тој треба да не насочи кон подобро здравје и подобра телесна рамнотежа, но вистинското постење пред се треба да биде сместено во нашите срца. Во зборовите на св. Јован Златоуст за „апстиненција не само од храна, туку и од гревови“ се гледа и моралниот аспект на постењето. Тој подразбира постење не само со устата, туку и со окото, рацете, нозете и сите органи на телото. Само така ќе можеме да имаме вистинска полза од постењето. Без ова се доведуваме во опасност постот да биде само една обична диета, која може само да ни ја нахрани суетата, што се разбира е повеќе од катастрофа.
Која е Вашата порака за верниците и православните христијани по повод најголемиот христијански празик Велигден?
Велигден е вистинска можност да се сплотиме како народ, да си простиме еден на друг, братски и со љубов да си подадеме рака, да воспоставиме нов почеток во нашите животи. Нека љубовта, верата и надежта ни бидат вечни идеали кон кои секогаш ќе се стремиме. Да му благодариме на Бога за добрините што ни ги направил, да го благословиме Неговото име, за Него да ги отвориме нашите срца, да се облечеме во Неговиот живот и да речеме со сето наше битие:
“Христос воскресе“! Навистина воскресе!